Kilka lata temu do przepisów podatkowych wprowadzono szczególną zasadę – niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika.
Nie zrewolucjonizowała ona podejścia organów podatkowych. Jednak biorąc pod uwagę, jak wiele przepisów podatkowych jest skonstruowanych po prostu źle, warto rozważyć jej zastosowanie w przypadku sporu.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jak jest rozumiana zasada orzekania na korzyść podatnika?
- Czy organy, rozstrzygając sprawy, stosują tą zasadę?
- Czy sądy, rozstrzygając sprawy, stosują tą zasadę?
- Kiedy warto sięgnąć po tą zasadę?
Rozumienie zasady
Na pierwszy rzut oka może wydawać się, że treść większości przepisów podatkowych może budzić wątpliwości. Przynajmniej z punktu widzenia prawnika tak jest. Czy zatem zawsze można powołać się na tą zasadę? Niekoniecznie.
Po pierwsze, w przypadku wątpliwości interpretacyjnych organy podatkowe nie są zobowiązane przyjąć punktu widzenia podatnika.
Po drugie, zasada odnosi się tylko do wątpliwości, których nie da się rozstrzygnąć standardowymi metodami wykładni. Innymi słowy, dany przepis możemy interpretować na co najmniej dwa różne, równorzędne sposoby.
Po trzecie, zasada odnosi się wyłącznie do rozumienia przepisów prawa, nie do okoliczności faktycznych. Rozstrzyganie wątpliwości co do okoliczności faktycznych na korzyść podatnika to zasada wynikająca z orzecznictwa, jednak jest ona bardzo rzadko stosowana.
Praktyka fiskusa
Niestety, fiskus niezbyt często stosuje tą zasadę. Nietrudno domyślić się, że dla fiskusa każdy przepis jest jasny, a zwykle interpretacja jest daleka od korzystnej dla podatnika. Właściwie, w mojej praktyce, nie spotkałam się z decyzją, w której organ przyznał, że ma wątpliwości i musi rozstrzygnąć na korzyść. Nie oznacza to jednak, że ten przepis jest martwy.
Praktyka sądów
Zasadę orzekania na korzyść podatnika stosują sądy. Niezbyt często, ale jednak. Przykładowo, została ona powołana przy rozstrzygnięciach dotyczących ulgi meldunkowej w PIT (wyrok NSA z 31 lipca 2019 r. sygn. akt II FSK 3684/18) czy statusu jednostek samorządu terytorialnego w VAT (wyrok NSA z 9 czerwca 2017 r. sygn. akt I FSK 1317/15).
Sięgnij po tą zasadę…
Przede wszystkim wtedy, gdy spierasz się z organem o interpretację przepisu (nie o okoliczności faktyczne).
Dodatkowym argumentem w takim przypadku będą rozbieżne stanowiska organów podatkowych lub sądów. Skoro przepis rozumiany jest różnie, to trudno argumentować, że nie ma wątpliwości, prawda?
Aleksandra Kasińska-Skiba
doradca podatkowy, radca prawny
@prawnikopodatkach
Artykuł nie stanowi indywidualnej porady prawnej. Jeżeli potrzebujesz wsparcia w swojej sprawie skontaktuj się ze mną poprzez formularz kontaktowy albo wysyłając maila na adres akasinska@aks-kancelaria.pl
Podstawa prawna: art. 2a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.).
